Algemene verduurzamingssubsidies
Ondernemers zijn steeds meer gaan investeren in verduurzaming via de aanschaf van energiezuinige en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen. Dat is ook goed te merken aan de twee bekendste regelingen voor ondernemers: de Energie-Investeringsaftrek (EIA) en Milieu-Investeringsaftrek (MIA). Deze populaire fiscale regelingen worden de komende jaren voortgezet, in elk geval tot en met 2028 en waarschijnlijk langer. De nieuwe ‘subsidielijsten’ met subsidiabele energie- en milieu-investeringen voor 2024 worden eind dit jaar bekendgemaakt.
Voor de MIA komen er in 2024 verder geen grote veranderingen, afgezien van een ruimer budget (194 miljoen euro voor de MIA, plus 25 miljoen voor de Vamil). Ook het EIA-budget krijgt komend jaar een ruimer budget: 259 miljoen euro (was dit jaar nog 249 miljoen). Maar: het EIA-aftrekpercentage gaat omlaag (van 45,5% naar 40%). Daardoor kan het maximale investeringsbedrag ongewijzigd blijven, en kan het EIA-budget vanaf 2025 structureel worden opgehoogd, zo meldt het kabinet.
De Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) is een andere zeer toegankelijke subsidieregeling voor kleinverbruikers die investeren in de aanschaf van een warmtepomp, zonneboiler, windturbine of zonnepanelen. Het kabinet ziet de regeling als succesvol, en wil het subsidiebudget in 2024 verhogen naar ruim 591 miljoen euro.
Alleen interessant voor grootverbruikers is de SDE++ subsidie (voluit: stimuleringsregeling duurzame energieproductie en klimaattransitie). Dit is kort gezegd een exploitatiesubsidie voor het opwekken van duurzame energie. De huidige aanvraagronde loopt nog tot en met 5 oktober 2023. Ook volgend jaar komt er weer een openstellingsronde, met een beoogd budget van wederom 8 miljard euro.
Verduurzaming van de industrie
Industriebedrijven kunnen al enkele jaren een beroep doen op de regeling Versnelde Klimaatinvesteringen in de Industrie (VEKI), met subsidies voor investeringen in nieuwe-maar-bewezen technologie. De aanvraagronde van 2023 is recent verruimd en staat nog open voor aanvragen (zolang het budget reikt). De VEKI-regeling wordt in 2024 verder geïntensiveerd en meerjarig voortgezet met middelen vanuit het Klimaatfonds.
Rondom de Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) zijn de verwachtingen hooggespannen. De regeling zit nog in de ontwerpfase, maar wordt een belangrijke stimulans voor CO2-reductie via technologieën die buiten bestaande regelingen vallen (zoals SDE++). Denk aan groene chemie, elektrisch kraken, duurzame grondstoffenproductie en circulaire projecten. De eerste aanvraagronde wordt verwacht in de loop van 2024 en krijgt een budget van 242 miljoen euro. De NIKI mikt op grootschalige projecten (denk: een steunbehoefte van minstens 50 miljoen euro) en is daarmee zeer interessant voor verduurzamingsprojecten bij ‘grotere uitstoters’.
Innovaties binnen de energiesector
Onderzoek en nieuwe innovaties binnen de energiesector worden vooral aangejaagd via de subsidieregelingen van het TSE-programma (Topsector Energie). De meeste van die regelingen zijn ‘ouwe bekenden’, al worden ze regelmatig in een nieuw jasje gestoken. Zo biedt de DEI+ regeling subsidiekansen voor pilots en demonstratieprojecten. Ook in 2024 gaat de DEI+ weer open voor aanvragen; onder andere voor het demonstreren van vergassingsprojecten op schaal voor de productie van groen gas, biobrandstoffen en biogrondstoffenvergassing (met een budget van 100 miljoen euro uit het Klimaatfonds). Daarnaast wordt er gewerkt aan een nieuwe openstelling van de deelregeling ‘DEI+CE’ die specifiek is bedoeld voor circulaire maatregelen die tot emissiereductie leiden.
Ook voor andere TSE-programma dan de DEI+ zijn er verschillende nieuwe aanvraagrondes in voorbereiding. Zo start in 2024 een nieuwe tweejaarlijkse ronde voor het MOOI-programma (rondom Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie), met subsidies voor grote, breed samengestelde consortia die werken aan innovatieve energieoplossingen (op het gebied van de MMIP-thema’s: Wind op zee, Hernieuwbare energie op land, Gebouwde omgeving en Industrie).
Daarnaast worden nieuwe openstellingen verwacht voor de TSE-programma’s HER+ (ook bekend als het ‘voorportaal’ van de SDE++), Industrie Studies (voor haalbaarheidsonderzoeken), en enkele andere TSE-modules waarin kleinere innovatieve projecten gefaciliteerd kunnen worden (voor de gebouwde omgeving, de industrie, systeemintegratie en brandstoffen).
Verduurzaming van transport en mobiliteit
De subsidies ter verduurzaming van de vervoerssector waren in 2023 ongekend populair. Zo was het subsidiebudget van 30 miljoen euro voor de Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET) al binnen 1 dag overvraagd. De ronde van 2024 krijgt aanzienlijk meer budget (51 miljoen euro). Belangstellenden moeten wel rekening houden met een verlaging van de subsidiepercentages en maximale subsidiebedragen. De vernieuwde subsidieregeling wordt waarschijnlijk in november bekendgemaakt. RVO verwacht de start van de aanvraagronde op 30 januari 2024.
Ook populair dit jaar was de Stimuleringsregeling Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA) voor de aanschaf van schone elektrische bestel- en vrachtwagens. De regeling krijgt nog een laatste aanvraagronde in 2024. Maar: de voorgenomen ronde van 2025 vervalt (de aanschafkosten van ‘fossiele’ bestelauto’s gaan dan fors omhoog).
Ook veel belangstelling was er voor de Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB), gericht op duurzamere bouwmachines voor de bouwsector. De huidige regeling loopt tot 2025 en wordt daarna verlengd. De lopende regeling krijgt mogelijk een extra subsidiespoor ‘laadinfrastructuur’ (laadpalen, aansluitingen en batterijoplossingen) met 120 miljoen uit het Klimaatfonds.
De subsidieregeling Walstroom Zeehavens uit 2022-2023 zal waarschijnlijk worden verlengd. Begin 2024 start tevens een ‘Subsidieregeling Walstroom’ voor projecten die een bijdrage leveren aan Europese walstroomverplichtingen (met 40 miljoen euro uit het Klimaatfonds).
De transportsector krijgt de komende jaren te maken met een vrachtwagenheffing. Vrachtwagens moeten dan een kilometerheffing gaan betalen voor het gebruik van de Nederlandse snelwegen (plus een aantal N-wegen en enkele gemeentelijke wegen). De voorgenomen heffing start waarschijnlijk in 2026. De geschatte opbrengst van de heffing (zo’n 250 miljoen euro) zal worden ’teruggesluisd’ naar de sector voor verdere innovatie en verduurzaming (o.a. als stimulans voor de aanschaf van schone trucks en voor het verbeteren van de laadinfrastructuur).
Klimaatfonds
Tot besluit gaan we hier nog kort in op het Klimaatfonds, dat ook hierboven al een paar keer werd genoemd. Dit is geen zelfstandig subsidieprogramma, maar een intern ‘begrotingsfonds’ van de overheid. Het geeft echter wel een indruk van nieuw-geplande subsidieregelingen en andere verwachte overheidsuitgaven. We noemen hier kort:
- 2,1 miljard euro voor opschaling van waterstof in 2024
- 1 miljard euro voor elektrolyse onshore 500 ‒ 100 MW
- 984 miljoen euro voor de Subsidieregeling CO2-vrije gascentrales
- 300 miljoen euro voor stimulering van import van waterstof (via H2Global)
- 250 miljoen euro voor de opschalingstender waterstof via elektrolyse (OWE, de aanvraagronde wordt verwacht van 30 november t/m 14 december 2023)
- 125 miljoen euro voor grootschalige waterstof
- 50 miljoen euro voor de ontwikkeling van waterstofnetwerk op zee.
Hoe nu verder?
De komende tijd zullen bovenstaande plannen verder worden uitgewerkt. Belangstellenden die op de hoogte willen blijven, adviseren wij om zich te abonneren op de gratis PNO Subsidieflits. Ook via onze websites houden wij u op de hoogte van nieuwe (of vernieuwde) subsidieregelingen. Heeft u nu al dringende vragen op het gebied van duurzaamheid en innovatie? En kunt u niet wachten? Neem direct contact op via 088-838 13 81 of stuur een bericht. De experts van PNO, EGEN en PNO Chemistry zijn u graag van dienst!
