Zes nieuwe Missies voor de Topsector Energie
Er waait een frisse wind door het subsidielandschap. Het klimaatakkoord vraagt om een nieuwe aanpak, met heldere doelstellingen en gerichte innovaties. Daarom gaat de Topsector Energie zich de komende tijd richten op de volgende nieuwe missies op het gebied van Energietransitie en Duurzaamheid:
- Missie A: Elektriciteit
- Missie B: Gebouwde Omgeving
- Missie C: Industrie en Circulaire Economie
- Missie D: Mobiliteit
- Missie E: Landbouw en Natuur
- Systeemintegratie (missie-doorsnijdend)
Hieronder zullen we kort ingaan op elke missie, en de 13 nieuwe Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma’s (MMIP’s) die daarbij zijn opgesteld. Het doel is vooral het bieden van een kort overzicht. De volledige MMIP’s zijn overigens ook te raadplegen als pdf-bestanden.
Missie A: Elektriciteit
Het Nederlandse elektriciteitssysteem moet duurzamer worden en in 2050 helemaal CO₂-vrij zijn. Met bijvoorbeeld windparken en zonnepanelen wordt daar aan gewerkt. Maar, het gaat niet snel genoeg, en de vraag naar schone elektriciteit neemt nog steeds toe. Dat vraagt dus om opschaling, en nieuwe innovaties. Twee Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma’s gaan hierover:
MMIP 1: hernieuwbare elektriciteit op zee
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Wind op zee, kostenreductie en optimalisatie
- Integratie offshore energie in het energiesysteem
- Inpassing in de omgeving (ecologie en medegebruik).
MMIP 2: hernieuwbare elektriciteitsopwekking op land en in de gebouwde omgeving
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Verlaging van opwekkosten
- Nieuwe toepassingen, optimaal geïntegreerd
- Versnelling met maatschappelijk enthousiasme
- Integrale duurzaamheid
- Integratie in het energiesysteem.
Missie B: Gebouwde Omgeving
Ook de gebouwde omgeving moet in 2050 helemaal CO₂-vrij zijn. Dit vraagt om nieuwe innovaties. Liefst vier van de 13 missiegedreven innovatieprogramma’s hebben betrekking op de gebouwde omgeving. Naast de al genoemde MMIP 2 gaat het om:
MMIP 3: Versnelling van energierenovaties in de gebouwde omgeving
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Enthousiasme van gebouweigenaren en gebruikers voor energierenovatie
- Robotisering, digitalisering en integratie installatietechniek in bouwelementen
- Energieconcepten (incl. optimalisatie in de keten).
MMIP 4: Duurzame warmte en koude in de gebouwde omgeving (inclusief glastuinbouw)
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Stille, compacte, slimme, kostenefficiënte warmtepompen
- Afgifte-, ventilatie- en tapwatersystemen
- Slimme compacte warmte-batterij
- Slimme laag/midden temperatuur warmtenetten
- Grootschalige thermische opslag.
MMIP 5: Het nieuwe energiesysteem in de gebouwde omgeving in evenwicht
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Lokale systeemoptimalisatie
- Regelalgoritmen voor besparing, energieoptimalisatie en sectorkoppeling
- Data-architectuur en handelssystemen
- Flexibiliteit en elektriciteitsopslag.
Missie C: Industrie
De industrie levert een grote bijdrage aan de Nederlandse economie, maar zorgt ook voor circa 40% van de uitstoot van broeikasgassen in ons land. Meer nadruk op duurzaamheid en klimaat is nodig. Want in 2050 moeten grondstoffen, producten en processen in de industrie netto klimaatneutraal zijn (en voor tenminste 80% circulair). Deze missie is uitgewerkt in drie Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma’s:
MMIP 6: Sluiting van industriële kringlopen/ketens
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Circulaire grondstoffen en producten
- Biobased grondstoffen en producten
- Ontwerp en inbedding van nieuwe circulaire ketens
- Toepassing CCS en maatschappelijke acceptatie.
MMIP 7: Een CO₂-vrij industrieel warmtesysteem
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Warmtehergebruik, -opwaardering en opslag
- Geothermie voor industrie (diep en ultradiep)
- Toepassing klimaatneutrale brandstoffen
- Systeemconcepten voor warmte en koude
- Maximalisering van proces-efficiency.
MMIP 8: Elektrificatie en radicaal vernieuwde processen
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Productie waterstof, molecule en innovatieve hernieuwbare brandstoffen
- Elektrische apparaten en elektrisch aangedreven processen
- Flexibilisering en digitalisering.
Missie D: Mobiliteit
Deze missie stuurt aan op een ‘emissieloze’ mobiliteit voor mensen en goederen in 2050. Dat vraagt om duurzame verkeer- en vervoersystemen, zuinigere voertuigen en inzet van schonere brandstoffen. Over deze onderwerpen gaan twee Innovatieprogramma’s:
MMIP 9: Innovatieve aandrijving en duurzame energiedragers voor mobiliteit
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Zero Emissie aandrijftechnologie en -voertuigen
- Energiedistributie voor elektrische voertuigen
- Distributie van waterstof en andere energiedragers voor brandstofcelvoertuigen
- Innovatieve hernieuwbare brandstoffen, zuinige voertuigen.
MMIP 10: Doelmatige vervoersbewegingen voor mensen en goederen
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- CO₂-reductie door nieuwe mobiliteitsconcepten voor personenvervoer
- CO₂-reductie door innovaties in logistiek
- Transitie-ondersteunende kennis en tools
- Weten wat mensen beweegt.
Missie E: Landbouw en natuur
Ook het zorgen voor een klimaatneutrale landbouw vraagt om grote inspanningen en innovaties, zowel bij de productie van food als bij non-food-producten. In 2050 moet het systeem van landbouw en natuur netto klimaatneutraal zijn. Over landbouw en landgebruik gaan twee programma’s:
MMIP 11: Klimaatneutrale productie food en non-food
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Reductie methaanemissies door pens- en darmfermentatie
- Reductie van emissies uit stal en mestopslag
- Koolstofvastlegging en vermindering emissies landbouwbodems en bemesting
- Vermindering emissies veenweidegebieden.
MMIP 12: Land en water optimaal ingericht op CO₂-vastlegging en gebruik
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Zeewier (veredeling, teelt en na-oogst)
- Verdubbelde fotosynthese
- Eiwit voor humane consumptie
- Klimaatbestendige natuur.
… en een ‘missiedoorsnijdend’ programma
Het 13e en laatste meerjarenprogramma is niet gekoppeld aan een specifieke missie: het is een ‘missiedoorsnijdend’ programma, waarbij de focus ligt op transitiegerichte innovaties vanuit het perspectief van het energiesysteem zelf (infrastructuurontwikkeling, besluitvorming, besturingsconcepten en marktmechanismes).
MMIP 13: Een robuust en maatschappelijk gedragen energiesysteem
Belangrijke innovatiespeerpunten bij dit programma zijn onder meer:
- Samen fact-based beslissen en vormgeven (inclusief verdienmodellen)
- Ruimtelijke inpassing
- Inrichting infrastructuur, flexibiliteit, marktmechanismen en digitalisering
- Power-to-molecules.
Wat kan PNO voor u doen?
Werkt u aan energie-innovaties op de bovengenoemde gebieden, en wilt u meer weten over de mogelijkheden binnen de nieuwe MMIP’s? Zoekt u aansluiting met het nieuwe topsectoren en het nieuwe innovatiebeleid na 2019? Met PNO beschikt u over een betrouwbare en deskundige kennispartner. Onze energie- en milieuexperts zijn goed bekend met de uitdagingen rondom de energietransitie. Zij maken u graag wegwijs in het veranderende subsidielandschap, en zijn als eerste op de hoogte van nieuwe innovatiekansen en subsidies. Bel ons gerust op 088-8381381 of stuur een kort bericht:
