Nederland blijft Europees innovatieleider in 2024

Ook dit jaar staat Nederland weer op een mooie vierde plaats in de Europese innovatie-top. Een prestatie om trots op te zijn, én een mooi visitekaartje op de wereldmarkt! Tegelijkertijd is sprake van kritiek en waarschuwingen die te maken hebben met het ‘oude’ innovatiebeleid. Moet Nederland een nieuwe koers kiezen?

Nederland houdt plek in innovatietop

De Nederlandse innovatiekracht blijft tot de Europese top behoren, zo blijkt uit het European Innovation Scoreboard (EIS), een toonaangevende studie die de Europese Commissie jaarlijks publiceert. In de nieuwe editie, die begin deze maand verscheen, wordt Nederland aangemerkt als ‘innovatieleider’ en staan we – na Denemarken, Zweden en Finland – op een mooie vierde plaats (net als in 2023). Innovatieleiders zijn de landen die meer dan 25% boven het EU-gemiddelde scoren. Traditioneel sterke punten van ons land zijn onder meer: een hoog opgeleide bevolking, goede digitale vaardigheden (en innovatieve toepassing ervan), kwalitatief hoogwaardig onderzoek en een hoog kennisniveau.

Naast lof… ook verbeterpunten

Het innovatiescorebord geeft niet alleen complimenten, maar noemt per land ook zwakke plekken en aandachtspunten voor het verbeteren van de nationale innovatieprestaties. Dat is zinvol, want meerdere internationale ranglijsten maken duidelijk dat Nederland weliswaar tot de top behoort, maar óók dat we langzaam terrein aan het verliezen zijn. Bijvoorbeeld door een hoge regeldruk voor mkb’s (die daardoor te weinig toekomen aan innovatie) en onvoldoende financiering (om kennis om te zetten in nieuwe producten of diensten).

Zo maakt het ‘innovatiescorebord’ duidelijk dat Nederland nog steeds laag scoort (ten opzichte van het EU-gemiddelde) voor wat betreft de export van hoogtechnologische producten, en op de omzet die wordt behaald met innovatieve producten. Een zwak punt van Nederland is de relatief lage hoeveelheid private investeringen in innovatie: die ligt ver onder het EU-gemiddelde. Dit terwijl de publieke investeringen en overheidsondersteuning voor private investeringen wél op of boven het EU-niveau liggen.

Monitor Ondernemingsklimaat

Laten we de aanbevelingen uit het recente Europese Innovatiescorebord eens kort vergelijken met de uitkomsten van de Nederlandse ‘Monitor Ondernemingsklimaat 2023‘ die begin dit jaar aan de Tweede Kamer werd gestuurd. Volgens dit rapport heeft het ons bedrijfsleven behoefte aan stabieler beleid en beter voorspelbare regelgeving. Vooral op het gebied van klimaat en verduurzaming, maar ook rondom belastingen en beter uitvoerbare ondernemersverplichtingen. Ook melden bepaalde bedrijven en sectoren specifieke problemen die te maken hebben met bijvoorbeeld financiering (durfkapitaal), personeel (’talent’), fysieke ruimte of energie-infrastructuur. Liefst één op de zes bedrijven denkt regelmatig na over het verplaatsen van activiteiten naar het buitenland. Het gaat daarbij om grote en kleinere bedrijven, die doorgaans internationaal opereren en actiever zijn op het gebied van innovatie. Als reden noemen de ondernemers vaak bedrijfseconomische aspecten, in combinatie met onvrede over het Nederlandse ondernemingsklimaat.

Bijsturen of… een nieuwe koers

Het Nederlandse Ondernemersklimaat en innovatiebeleid moet optimaal blijven aansluiten op de laatste ontwikkelingen in binnen- en buitenland. Dit zal een stevige uitdaging zijn voor het nieuwe kabinet, die vraagt om principiële keuzes, bijvoorbeeld op het raakvlak tussen vrijheid en regie. De hierboven genoemde aanbevelingen zijn daarbij een bruikbaar uitgangspunt. Maar er klinken soms óók geluiden over andere prioriteiten, een andere inzet van overheidsmiddelen, en een minder actieve rol van de overheid. Denk aan de recente ontwikkelingen rondom het Nationaal Groeifonds (NGF) en de ‘afgeblazen’ vierde subsidieronde.

Hoe kan PNO helpen?

PNO is als eerste op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van subsidies en innovaties. Heeft u vragen over stimuleringsregelingen en overheidsplannen en de mogelijke impact voor uw bedrijf? Onze consultants zijn u graag van dienst. Meer weten over onze diensten? Bel 088-838 13 81 of stuur een bericht:






    * = verplicht veld.

    Ja, ik wil de wekelijkse subsidienieuwsbrief ontvangen

    Ja, ik accepteer het   Privacy Statement