Wat was er mis met de Klimaatakkoord-plannen?
De huidige plannen staan in het ‘Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord’, dat deze zomer werd opgesteld door het Klimaatberaad. Het was eigenlijk de bedoeling dat de plannen zouden worden doorgerekend op effecten en kosten. Maar daarvoor zijn ze te vaag en te summier uitgewerkt. Sterker nog, ze bevatten nauwelijks concrete details over de voorgestelde maatregelen, zo luidde het oordeel van het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Zonder nadere details zijn de plannen voor hen niet ’doorrekenbaar’. Laat staan dat al kan worden gekeken naar het integrale effect van alle losse maatregelen in onderlinge samenhang met elkaar.
Voorbeeld Gebouwde Omgeving
Laten we eens wat dieper ingaan op het thema ‘Gebouwde Omgeving’. De gelijknamige klimaattafel had verschillende nieuwe instrumenten voorgesteld. Het CPB was daar kort over: de instrumenten waren nog onvoldoende uitgewerkt, en een beoordeling van de lasten-, budgettaire en inkomenseffecten kon daarom niet worden gegeven.
De bevindingen van het PBL waren iets uitgebreider. Zo noemde het PBL de voorstellen voor de gebouwde omgeving een ‘goede aanzet’ en sprak men waardering uit voor het streven om te komen tot een samenhangend pakket van beleidsinstrumenten. Maar ook hier luidde het oordeel dat een nadere uitwerking van het voorgestelde instrumentenpakket nodig is om te kunnen beoordelen of bedrijven en burgers de beoogde maatregelen ook echt gaan nemen.
Daarbij adviseert het PBL om in de komende fase van het onderhandelingsproces in elk geval meer aandacht te schenken aan onder meer:
- de wijkaanpak (voor gemeenten, voor marktpartijen die investeren in innovaties, en over de keuzemogelijkheden voor gebouweigenaren)
- het inzetten van normering als instrument voor het realiseren van gebouwaanpassingen
- verfijning van bepaalde streefbeelden (zoals verwarmingstechnieken, warmtenetaansluitingen, inzet van restwarmte of geothermie)
- financieringen voor het onrendabele deel van investeringen in woningen (inclusief inzet van subsidies, energiebelasting, verplichtingen/sancties)
- aanbod van hernieuwbare energie (welke energiedragers, afspraken over energieproductie, financieringsmogelijkheden).
Wat en Hoe met Klimaatakkoord?
De huidige plannen geven vooral aan WAT de richting is die Nederland wil inslaan met het Klimaatakkoord. Maar nu is er meer duidelijkheid nodig over het HOE. Dit betekent dat eerdere ambities, streefbeelden en beleidsopties moeten worden vertaald naar concrete maatregelen, met details en een duidelijke verdeling van taken en kosten. Uiteraard vraagt dat ook om een aantal lastige en wellicht pijnlijke politieke keuzes.
Hoe gaat het verder?
De vertraging bij het doorrekenen van de plannen betekent een forse tegenvaller. Cynici denken dat het Klimaatakkoord eind 2018 nog niet gereed zal zijn, zoals eigenlijk de bedoeling was. Volgens Ed Nijpels, de voorzitter van het Klimaatberaad, is het kabinet nu aan zet. Na een officiële kabinetsreactie (die deze week wordt verwacht) wordt met de Tweede Kamer gedebatteerd over de plannen. Daarna hervatten de Klimaattafels hun gesprekken en zullen zij hun voorstellen in vervolgonderhandelingen verder uitwerken.
Wilt u naar aanleiding van dit artikel contact met een van onze klimaat- en energiespecialisten? Neem gerust even contact met ons op.
