Achtergrond en doel van het JTF
In deel 1 schreven we al over het doel van het Just Transition Fund. Kort gezegd: een ‘eerlijke’ klimaattransitie. De klimaattransitie heeft weliswaar gevolgen voor de hele EU, maar in sommige regio’s is de impact ervan extra groot. Om te voorkomen dat er grote achterstanden ontstaan ten opzichte van andere gebiedsdelen zijn extra investeringen nodig op het gebied van scholing, verduurzaming en innovatie. De subsidies zijn bedoeld voor ‘impactvolle’ projecten die goed aansluiten bij de sterktes en zwaktes van de betreffende regio’s.
In Nederland zijn zes gebieden aangewezen als JTF-regio: Groningen-Emmen, Groot-Rijnmond, en Zeeuws-Vlaanderen (beschreven in deel 1 van dit tweeluik). Hieronder gaan we nader in op de resterende drie regio’s: IJmond, Zuid-Limburg en West-Noord-Brabant.
1. JTF-regio IJmond
De regio IJmond staat voor de gemeenten Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. De energietransitie heeft hier flinke gevolgen voor de ‘klassieke’ staalindustrie. Dit kan leiden tot banenverlies, bij grote werkgevers als Tata Steel, maar ook indirect, bij staal-gerelateerde bedrijvigheid en diensten. Om dat te voorkomen gaat deze regio flink investeren in de volgende subsidiethema’s:
- Spoor 1: Vernieuwing en innovatie. Hierbij gaat het om subsidies voor projecten die zijn gericht op het schoner en toekomstbestendiger maken van de staalindustrie (inclusief het benutten van nieuwe kansen).
- Spoor 2: Technologie, systemen en infrastructuur. Dit betreft investeringen in schone staalproductie (zoals DRI-technologie), groene waterstof (productie/opslag/transport), lokale CO2-infrastructuur (transport/opslag/hergebruik) en het elektriciteitsnet.
- Spoor 3: Beroepsbevolking. Dit thema omvat bij- en omscholingsprojecten die mensen de juiste skills geven voor werk binnen de ‘duurzame staalindustrie’ of daaraan gerelateerde nieuwe beroepen. Er is ook ruimte voor arbeidsmarktprojecten (baanbegeleiding, jobcarving, jobcoaching, en talentprogramma’s).
Spoor 1 en 2
Bij Spoor 1 en 2 gaat het concreet om industriebedrijven die investeren in innovaties op het gebied van bijvoorbeeld duurzame energieopwekking, elektrificatie van staal-productieprocessen, hergebruik van restwarmte of afgevangen CO2, demonstratie- en/of opschalingsprojecten en proeffabrieken, circulariteit, ‘smart ICT’-toepassingen, of sterke samenwerkingsprojecten die helpen om IJmond op de kaart te zetten als ‘energy hub’.
De eerste aanvraagronde voor JTF-regio IJmond ging op 23 januari 2023 van start, met een budget van 15 miljoen euro (voor alle drie de sporen samen). Aanvragen is mogelijk zolang het budget reikt (‘wie het eerst komt’…). De subsidie vergoedt maximaal 50% van de projectkosten en bedraagt maximaal 2 miljoen euro per project. Industriebedrijven, universiteiten, openbare onderzoeksorganisaties, regionale arbeidsmarktpartners en consortia kunnen aanvragen indienen voor impactvolle projecten. Voor het grootbedrijf zijn de mogelijkheden binnen het JTF overigens beperkt (de nadruk ligt primair op het regionale mkb).
2. JTF-regio Zuid-Limburg (‘Chemelot Campus’)
De energie- en grondstoffentransitie heeft grote gevolgen voor de fossiele chemiesector in Zuid-Limburg. Daarom ligt binnen dit JTF-programma veel nadruk op de omschakeling naar een groene chemie, om- en bijscholing, ‘diversificatie’ en kansen in chemie-gerelateerde sectoren. De subsidies zijn bestemd voor projecten van mkb’s, non-profit organisaties, kennisinstellingen, opleidingsinstituten en overheden. Ook het grootbedrijf heeft hierbij een belangrijke rol (als aanjager en facilitator).
De subsidies lopen via een drietal sporen:
- Spoor 1: Vernieuwing. Dit betreft subsidies voor impactvolle investeringen in onderzoek en innovatie, vooral gericht op circulaire economie, biobased chemie, diversificatie en digitale innovaties bij/voor de chemie. De subsidie vergoedt maximaal 50% van de projectkosten en kan oplopen tot 5 miljoen euro per project. Aanvraagronde: van 8 tot en met 22 mei 2023 (tender).
- Spoor 2: Infrastructuur. Hierbij gaat het om investeringen in technologie en infrastructuur die het circulaire karakter van de chemie versterken (via lokale netwerken voor groene waterstof, CO2-infrastructuur, openbare lokale infra voor elektrificatie van het chemiecluster, of daarvoor vereiste skills. De JTF-subsidie vergoedt maximaal 50% van de projectkosten en bedraagt maximaal 5 miljoen euro per project. Aanvraagronde: van 8 tot en met 22 mei 2023 (tender).
- Spoor 3: Arbeidsmarkt. Deze subsidies zijn bedoeld voor om- en bijscholing van werknemers en werkzoekenden, voor arbeidsmarktbegeleiding en andere regionale projecten op het gebied van onderwijs en sociale inclusie. De JTF-subsidie vergoedt maximaal 50% van de projectkosten, en bedraagt maximaal 2,5 miljoen per project. Activiteiten moeten aantoonbaar bijdragen aan de transitie naar een groene chemie (of kansrijke cross-overs met de chemie) in Zuid-Limburg. De huidige aanvraagronde staat open tot en met uiterlijk 29 september 2023 (maar let op: wie het eerst komt, het eerst maalt).
3. JTF-regio West-Noord-Brabant (‘Moerdijk’)
De klimaattransitie heeft grote gevolgen voor deze regio, met een hoge concentratie van bedrijven in de chemie en fossiele industrie (zoals het chemisch complex Moerdijk, de Amercentrale en de Green Chemistry Campus). De subsidies zijn primair bedoeld voor het kerngebied van Geertruidenberg, Drimmelen, Moerdijk, Steenbergen en Bergen op Zoom (al zijn ‘arbeidsmarktprojecten’ mogelijk in de hele JTF-regio). Regionale mkb’s (vooral industrie/chemie), non-profit organisaties, kennisinstellingen, opleidingsinstituten en overheden komen voor subsidie in aanmerking. Ook grootbedrijven maken soms aanspraak op een subsidie (mits het gaat om niet-productieve investeringen).
De subsidies lopen via een drietal sporen:
- Spoor 1: Innovatie. Hierbij gaat het om investeringen die zijn gericht op (toepassing en opschaling van) proces- en productinnovaties bij onder andere mkb’s en grootbedrijven. Ze moeten betrekking hebben op het bovengenoemde kerngebied, en bijdragen aan een biobased en circulaire chemie. Daaronder valt ook het verbeteren van productieketens, diversificatie en samenwerking met andere chemieclusters of sterke andere sectoren (zoals agri-biobased, maintenance, logistiek, HTSM en smart IT). De JTF-subsidie vergoedt 50% van de projectkosten en bedraagt maximaal 5 miljoen euro per project. De huidige aanvraagronde sluit op 31 maart, maar… er volgt een tweede tender-ronde van 5 juni tot en met 7 juli 2023.
- Spoor 2: Infrastructuur en systemen. Hierbij gaat het om investeringen in de chemie/industrie gericht op de overgang van een fossiele naar een groene chemie (elektrificatie van processen, CO2-infrastructuur, groene waterstof, en duurzame energievoorziening) bij het mkb. De JTF-subsidie vergoedt maximaal 50% van de projectkosten, en bedraagt maximaal 5 miljoen euro voor investeringsprojecten of 500.000 euro voor voorbereidende studies. De huidige ronde staat open tot en met uiterlijk 29 september 2023 (echter: zolang het subsidiebudget reikt).
- Spoor 3: Arbeidsmarkt. Dit betreft om- en bijscholing (van personeel, werkzoekenden en jongeren) maar ook het ontwikkelen van opleidingen, en andere arbeidsmarktprojecten. Niet alleen in de vijf kerngemeenten, maar ook in de rest van de regio West-Noord-Brabant. De nadruk ligt op projecten met een aantoonbare impact voor de groene chemie (in ruime zin) en de regio. De JTF-subsidie vergoedt maximaal 50% van de projectkosten, en bedraagt maximaal 2,5 miljoen euro per project. De huidige ronde staat open tot en met uiterlijk 29 september 2023 (zolang het subsidiebudget reikt).
Meer weten?
Heeft u vragen over dit JTF-tweeluik, of zoekt u subsidiemogelijkheden buiten een JTF-regio? De regioteams van PNO helpen u graag verder! Zij zijn als eerste op de hoogte van nieuwe subsidiekansen, of het nu gaat om regionale, nationale of Europese subsidiekansen. En natuurlijk kunnen zij helpen bij het opstellen van een optimale subsidieaanvraag. Belangstelling? Stuur uw vraag of een korte omschrijving van uw plannen via onderstaand formulier, of bel 088-838 13 81.
