Op weg naar een klimaatneutrale industrie
De industriesector staat de komende jaren voor enorme veranderingen. Ook in Nederland. Op weg naar het jaar 2050 moet de industriële productie ‘klimaatneutraal’ worden gemaakt. Zo’n fundamentele omschakeling vraagt om veel nieuwe investeringen en tijdige voorbereidingen. Maar vooral om een heldere visie. En daarom kwam minister Wiebes vorige maand met de ‘Industrievisie 2050’. De recente Kamerbrief bevat de visie van het kabinet op het verduurzamen van de basisindustrie (vooral staal, aluminium, brandstoffen, kunststoffen, industriële gassen, papier, glas, keramiek en basisingrediënten voor voedingsmiddelen). Na de zomer komt er nog een specifieke aanvulling voor de maakindustrie.
Nederlandse ambities: de internationale top
De ambities van het kabinet liggen hoog. De Nederlandse industrie moet een internationale koploperspositie krijgen op het gebied van duurzaam produceren. Ons land moet dé Europese vestigingsplaats worden voor duurzame (basis)industrie. En om dat te bereiken moet Nederland éérder dan andere EU-landen starten met ambitieuze klimaat- en transitiedoelstellingen.
Ambitieus zijn de Nederlandse plannen voor een duurzamere industrie beslist. Maar niet te hoog gegrepen, vindt Wiebes. Hij wijst daarbij op verschillende kansen en mogelijkheden die hij ziet voor ons land. Bijvoorbeeld voor het opwekken van groene elektriciteit op de Noordzee, de aanwezigheid van lege gasvelden voor opslag van waterstof en CO2 (CCS), en een buizennetwerk dat ook geschikt is voor waterstof en groen gas. En in een aparte bijlage beschrijft het kabinet verschillende verduurzamingsmogelijkheden voor de Chemie, Brandstoffen en Raffinage.
Wat is er nodig om deze kansen te benutten?
Nodig is in ieder geval een flinke inspanning van de industrie zelf (zoals 10 à 15 miljard euro aan investeringen tot 2030). Maar daarnaast zijn er ook snelle keuzes nodig. Want te lang wachten verhoogt het risico dat grote investeringen of innovaties elders zullen plaatsvinden. En daarom – zo stelt de kamerbrief – moet de overheid de regie pakken op een viertal punten: Innovatie, Opschaling, Infrastructuur en Wetgeving.
- Het stimuleren van Innovaties zal vooral verlopen via het missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid (en de bijbehorende KIA’s en roadmaps).
- Voor wat betreft Opschaling gaat de overheid zich intensiever richten op het aanpakken van knelpunten, met name bij grote opschalingsprojecten rondom waterstof, koolstofafvang en -opslag (CCS), elektrificatie en elektrochemische conversie, en circulaire technieken zoals bioraffinage en chemische recycling.
- Deze technieken vragen ook om investeringen in Infrastructuur. Bijvoorbeeld grootschalige aanleg (of aanpassingen) van infrastructuur voor netwerken voor duurzame energie, grondstoffen, halffabricaten, CCS en warmte. Het Rijk treedt daarbij op als regisseur tussen de betrokken partijen en investeerders.
- Voor wat betreft Wetgeving kan bijvoorbeeld worden gedacht aan regelgeving in de zin van negatieve prikkels (zoals de aangekondigde CO2-heffing) en positieve prikkels (stimuleringsregelingen). Over dat laatste punt bevat de Kamerbrief nog niet veel nieuws. Duidelijk is wel dat de komende tijd een centrale rol is weggelegd voor de (verruimde) SDE++ subsidieregeling. Daarnaast wil het kabinet belangrijke flagshipprojecten rondom first-of-a-kind toepassingen steunen. Dat kan via energiesubsidies (zoals de DEI-regeling), of via andere financiële instrumenten, bijvoorbeeld vanuit InvestNL of een Nationaal Groeifonds, Daarnaast zijn of komen er ook Europese regelingen beschikbaar, zoals de CEF-faciliteit of het Innovation Fund.
Meer weten over de Industrievisie 2050?
De energie- en milieuexperts van PNO volgen de ontwikkelingen van de Industrievisie 2050 met aandacht. Zij zijn als eerste op de hoogte van nieuwe subsidies, regelgeving en innovatiekansen. Zoekt u hulp bij een innovatie? PNO kan u ondersteunen vanuit verschillende disciplines (technologisch, financieel, projectmatig, organisatorisch, fiscaal, juridisch, enzovoorts). Bel 088-838 13 81 of stuur een bericht:
